Spor Gündemi'nde Burcu Biçer, spor yazarı ve araştırmacı Yavuz Yavuz ile Cumhuriyet'in 100. yılında Türkiye'de sporun geçmişine ve geleceğine göz atıyor.
Spor, Türkiye’nin muasır medeniyetler seviyesine çıkmasında önemli bir araç oldu. Modern sporlar hem bedensel olarak farkındalığın ve kimliğin inşasında bireyler üzerindeki etkileri açısından, hem de nüfus bilgisi ve düzenlemelerine sunduğu katkı açısından modern yönetimlerin önemli araçlarından biri olmuştur. Cumhuriyet döneminde beden terbiyesi ve spor önemli bir devlet politikası olarak tasarlanmış ve bu politikalarının yürütülmesi için resmî kurumlar kurulmuştur.
Yeni kurulan bir devlet için sporun önemi neydi?
Spor ulusal gururun açığa çıkartılması ve yaygınlaştırılması için önemli bir enstrüman olagelmiştir. Uluslararası spor etkinliklerini, yeni kurulan ulus-devletin uluslararası topluma tanıtılmasının bir yolu olarak görülüyordu.
Türkiye, günümüzde nasıl bir ulusal ya da uluslararası temsiliyet sergiledi veya sergiliyor?
Türkiye'de modern sporların ortaya çıkışı ve modernleşme süreci iç içe geçen olgulardır. Modern sporların tarihi özellikle devletin toplumla kurduğu ilişkilerde yaşanan dönüşümlerin de izlerini taşır. Sporda modernleşmenin en önemli göstergesi, sporun halkın ve bireyin bedensel ve ruhsal eğitiminin bir parçası olarak görülmeye başlamasıdır.
Erken Cumhuriyet döneminde kısaca spor basınında neler olmuş?
Cumhuriyet'in ilanından önce 1910’da yayınlanan ilk gazete Futbol adını taşımaktadır. Cumhuriyet'in ilanıyla Futbol ve ardı ardına pek çok derginin yayın hayatına girmesiyle birlikte 'spor basını' kavramı, basın yaşamında kendine yer edinmeye başladı. Terbiye ve Oyun, İdman, Sipahi Mecmuası, Spor Âlemi ilk dergilerdendir.
100. yılda Türkiye’deki spor organizasyonları
29 Ekim 2023'te 100. yıl dönümünü kutlayacak olan Türkiye Cumhuriyeti, bu sene futbol, atletizm, voleybol, hentbol, jimnastik, güreş, judo, tekvando, halter, bisiklet, atıcılık, tenis, buz pateni, eskrim, satranç, oryantiring, atlı sporlar, okçuluk, triatlon, salon hokeyi, motor sporları, curling, kick boks, muaythai, bilardo ve sutopu branşlarında öne çıkan organizasyonları düzenleyecek.
UEFA Şampiyonlar Ligi finali, Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası, Okçuluk Salon Avrupa Şampiyonası, Artistik Jimnastik Avrupa Şampiyonası, Dünya Artistik Bilardo Şampiyonası, Aerobik Jimnastik Avrupa Şampiyonası ve Dünya Motokros Şampiyonası, Türkiye'nin bu yıl düzenleyeceği önemli organizasyonlar arasında yer alıyor.
Okuma önerileri:
- Beş halka arasında ulus-inşası: Erken cumhuriyet Türkiye'sinde milliyetçilik ve olimpiyatlar
- Kadın(ın) hareketi: Cumhuriyet'in sporunda kadınlar
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Osmanlı Devleti’nde Spor Basını
Kaynak:
- Şenyuva, Özgehan & Tunç, Sevecen (2015), Turkey and the Europe of football, Sport in History, Vol: 35, No: 4, pp. 567 – 579.
- Akın, Yiğit (2004), “Gürbüz ve Yavuz Evlatlar” Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor, İstanbul: İletişim.
- Irak, Dağhan (2013b), From Battlefields to Football Fields: Turkish Sports Diplomacy in the Post-Second World War Period in Cangül Örnek and Çağdaş Üngör (eds.), Turkey and the Cold War: Ideology and Culture, Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan, pp. 158 – 173.
- Irak, Dağhan (2013a), Hükmen Yenik: Türkiye’de ve İngiltere’de Futbolun Sosyo-Politiği, İstanbul: Evrensel.
- Aytuna, Fethi (26 Ekim 2023), Milli Takım 100 yaşında, Socrates App
- Uluğ, Yiğiter (15 Eylül 2023), "Aslında giden değil kalandır terk eden...", Socrates App
